Phì đại tiền liệt tuyến, hay còn gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (BPH – Benign Prostatic Hyperplasia), là một trong những bệnh lý phổ biến ở nam giới, đặc biệt là những người trên 50 tuổi. Bệnh không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về bệnh phì đại tiền liệt tuyến để bạn hiểu rõ hơn và có biện pháp phòng ngừa, điều trị hiệu quả.
Tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ, nằm dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể). Ở nam giới trưởng thành, kích thước bình thường của tuyến tiền liệt tương đương một quả óc chó. Tuyến này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống sinh sản nam giới, cụ thể:
- Sản xuất chất dịch trong tinh dịch: Chất dịch này giúp bảo vệ và cung cấp năng lượng cho tinh trùng.
- Kiểm soát dòng nước tiểu: Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo, giúp kiểm soát lưu lượng nước tiểu từ bàng quang.
Tuy nhiên, khi tuyến tiền liệt phát triển bất thường, nó có thể gây áp lực lên niệu đạo và bàng quang, dẫn đến các triệu chứng khó chịu liên quan đến tiểu tiện.
Hình ảnh tuyến tiền liệt trong cơ thể nam giới
Phì đại tiền liệt tuyến là gì?
Phì đại tiền liệt tuyến (U xơ tuyến tiền liệt) là tình trạng tuyến tiền liệt tăng kích thước một cách bất thường nhưng không phải do ung thư. Đây là một bệnh lành tính và thường xuất hiện ở nam giới lớn tuổi.
Tuyến tiền liệt lớn dần theo thời gian là hiện tượng tự nhiên. Nhưng khi sự tăng trưởng này gây chèn ép lên niệu đạo, nó sẽ gây ra các triệu chứng rối loạn đường tiểu.
Nguyên nhân phì đại tiền liệt tuyến
Mặc dù nguyên nhân chính xác của phì đại tiền liệt tuyến chưa được xác định rõ, nhưng các nhà khoa học đã chỉ ra một số yếu tố có thể góp phần gây bệnh:
- Tuổi tác: Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất. Tình trạng phì đại thường bắt đầu xuất hiện sau tuổi 40 và tăng lên nhanh chóng ở tuổi 60-70.
- Thay đổi nội tiết tố: Sự mất cân bằng giữa testosterone và estrogen ở nam giới lớn tuổi được cho là nguyên nhân chính thúc đẩy sự phát triển của tuyến tiền liệt.
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người từng mắc bệnh, nguy cơ bạn mắc bệnh cũng cao hơn.
- Lối sống không lành mạnh: Chế độ ăn nhiều chất béo, thiếu chất xơ, lười vận động hoặc thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Hút thuốc lá thường xuyên cũng là một trong những yếu tố nguy cơ gây phì đại tuyến tiền liệt
Dấu hiệu phì đại tiền liệt tuyến
Phì đại tiền liệt tuyến thường gây ra các triệu chứng liên quan đến rối loạn tiểu tiện. Những triệu chứng này được chia thành hai nhóm chính:
- Triệu chứng tắc nghẽn:
- Khó bắt đầu tiểu tiện.
- Dòng nước tiểu yếu, ngắt quãng.
- Cảm giác bàng quang không rỗng hoàn toàn sau khi tiểu.
- Triệu chứng kích thích:
- Tiểu đêm nhiều lần.
- Đi tiểu thường xuyên, ngay cả khi lượng nước tiểu không nhiều.
- Cảm giác buồn tiểu cấp bách, không thể trì hoãn.
Nếu các triệu chứng trên kéo dài mà không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng đường tiết niệu, tổn thương bàng quang hoặc suy thận.
Chẩn đoán bệnh phì đại tiền liệt tuyến
Để chẩn đoán phì đại tiền liệt tuyến, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm và kiểm tra:
- Khám trực tràng: Bác sĩ sẽ kiểm tra kích thước và độ chắc của tuyến tiền liệt bằng cách đặt ngón tay vào trực tràng.
- Xét nghiệm PSA (Prostate-Specific Antigen): Đo nồng độ PSA trong máu để loại trừ khả năng ung thư tuyến tiền liệt.
- Siêu âm: Đánh giá kích thước tuyến tiền liệt và kiểm tra các bất thường trong đường tiết niệu.
- Đo tốc độ dòng nước tiểu: Kiểm tra mức độ cản trở dòng nước tiểu.
Phác đồ điều trị phì đại tiền liệt tuyến
Điều trị bệnh phì đại tiền liệt tuyến phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và kích thước của tuyến tiền liệt. Các phương pháp bao gồm:
Điều trị nội khoa
- Thuốc chặn alpha: Giúp thư giãn cơ ở tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, làm giảm triệu chứng tiểu tiện.
- Thuốc ức chế 5-alpha reductase: Làm giảm kích thước tuyến tiền liệt bằng cách ức chế hormone gây tăng trưởng.
- Thuốc kháng cholinergic: Giúp kiểm soát triệu chứng kích thích như tiểu gấp, tiểu nhiều lần.
Can thiệp ngoại khoa
Khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả hoặc bệnh gây ra biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp phẫu thuật:
- Cắt bỏ nội soi qua niệu đạo (TURP): Đây là phương pháp phổ biến nhất để loại bỏ phần phì đại của tuyến tiền liệt.
- Liệu pháp laser: Sử dụng tia laser để phá hủy mô phì đại.
- Phẫu thuật mở: Áp dụng cho những trường hợp tuyến tiền liệt quá lớn.
Phẫu thuật cũng là một trong những phương pháp điều trị phì đại tuyến tiền liệt
Phòng ngừa phì đại tiền liệt tuyến
Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn sự phát triển tự nhiên của tuyến tiền liệt, bạn vẫn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách duy trì lối sống lành mạnh:
- Chế độ ăn uống cân đối: Hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, bổ sung rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu omega-3.
- Uống đủ nước: Hạn chế uống nước vào buổi tối để tránh tiểu đêm.
- Vận động thường xuyên: Tập thể dục đều đặn giúp duy trì cân nặng hợp lý và giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Tránh căng thẳng: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tuyến tiền liệt.
- Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt là nam giới trên 40 tuổi, nên kiểm tra sức khỏe tuyến tiền liệt thường xuyên để phát hiện sớm bệnh.
Uống đủ nước là cách phòng ngừa phì đại tiền liệt tuyến
Phì đại tiền liệt tuyến là bệnh lý thường gặp ở nam giới lớn tuổi, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu không điều trị kịp thời. Hiểu rõ về bệnh, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các biện pháp phòng ngừa và điều trị, sẽ giúp bạn kiểm soát sức khỏe tuyến tiền liệt hiệu quả hơn.
Hãy chú ý đến sức khỏe của mình và đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến tuyến tiền liệt. Hãy gọi cho chúng tôi qua hotline 18006728 để được tư vấn kỹ lưỡng hơn nhé!