Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, do các loại virus như Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71) gây ra. Mặc dù đa số các trường hợp bệnh có diễn biến nhẹ và tự khỏi sau 5-7 ngày, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, thậm chí tử vong. Dưới đây là những dấu hiệu nguy hiểm của bệnh tay chân miệng mà bố mẹ cần đặc biệt lưu ý để đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
1. Sốt Cao Liên Tục Không Hạ
Một trong những dấu hiệu cảnh báo bệnh tay chân miệng trở nặng là sốt cao trên 38,5 độ C kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ sốt như paracetamol hay ibuprofen (theo chỉ định của bác sĩ). Sốt cao liên tục có thể là dấu hiệu virus đang tấn công mạnh mẽ, gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương hoặc các cơ quan khác. Bố mẹ cần theo dõi nhiệt độ cơ thể của trẻ thường xuyên và ghi nhận thời gian sốt để báo cáo cho bác sĩ.
2. Giật Mình Thường Xuyên
Giật mình bất thường, đặc biệt khi trẻ đang chơi hoặc nghỉ ngơi, là một dấu hiệu nguy hiểm liên quan đến tình trạng nhiễm độc thần kinh. Theo các chuyên gia, triệu chứng này thường xuất hiện khi virus EV71 xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, gây viêm não hoặc viêm màng não. Bố mẹ cần quan sát tần suất giật mình của trẻ, đặc biệt nếu hiện tượng này tăng dần theo thời gian, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.
3. Quấy Khóc Dai Dẳng, Khó Ngủ
Trẻ mắc tay chân miệng có thể quấy khóc liên tục, thậm chí khóc cả đêm hoặc ngủ không yên, cứ 15-20 phút lại tỉnh dậy và khóc thét. Nhiều bố mẹ lầm tưởng trẻ khóc do đau miệng từ các vết loét, nhưng đây có thể là dấu hiệu sớm của nhiễm độc thần kinh. Triệu chứng này cần được đánh giá bởi bác sĩ, đặc biệt nếu trẻ có thêm các biểu hiện như lơ mơ, mệt lả hoặc bỏ bú.
4. Run Chi, Đi Loạng Choạng
Run tay chân, đi lại không vững hoặc loạng choạng là những dấu hiệu cho thấy bệnh tay chân miệng có thể đã gây biến chứng thần kinh nghiêm trọng, như viêm não hoặc viêm tủy. Nếu trẻ có các biểu hiện này kèm theo sốt cao hoặc giật mình, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
5. Các Dấu Hiệu Khác Cần Lưu Ý
Ngoài những dấu hiệu trên, bố mẹ cần chú ý đến các triệu chứng khác cảnh báo bệnh trở nặng:
-
Khó thở, thở nhanh hoặc thở bất thường: Có thể là dấu hiệu của phù phổi cấp hoặc suy hô hấp.
-
Nôn nhiều, nôn khan: Đặc biệt nếu trẻ nôn liên tục, không giữ được thức ăn hoặc nước uống.
-
Yếu tay chân: Trẻ có dấu hiệu yếu cơ, không cầm nắm được đồ vật hoặc đi lại khó khăn.
-
Da nổi vân tím, vã mồ hôi, tay chân lạnh: Đây là dấu hiệu của rối loạn tuần hoàn, cần can thiệp y tế khẩn cấp.
Không nên chủ quan với các dấu hiệu nguy hiểm của Tay chân miệng
Cách Chăm Sóc Trẻ Mắc Tay Chân Miệng Tại Nhà
Đối với trẻ mắc tay chân miệng ở mức độ nhẹ, bố mẹ có thể chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ:
-
Vệ sinh cá nhân: Tắm cho trẻ bằng nước sạch hoặc nước lá chè xanh, lá chân vịt để tránh bội nhiễm vi khuẩn.
-
Dinh dưỡng: Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu như cháo, sữa; tránh đồ chua, cay hoặc ngậm vú nhựa gây đau miệng.
-
Theo dõi sát: Ghi lại các triệu chứng của trẻ, đặc biệt là sốt, giật mình, quấy khóc, để phát hiện sớm dấu hiệu trở nặng.
-
Cách ly: Trẻ cần được cách ly 10-14 ngày để tránh lây lan virus, đặc biệt ở môi trường mẫu giáo, trường học.
Khi Nào Cần Đưa Trẻ Nhập Viện?
Bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào kể trên. Theo thống kê từ Bệnh viện Nhi Trung ương, khoảng 20-30% trẻ mắc tay chân miệng nhiễm chủng EV71 có nguy cơ biến chứng nặng, đặc biệt là viêm não. Việc điều trị kịp thời có thể giúp giảm thiểu nguy cơ tử vong và các hậu quả nghiêm trọng.
Phòng Ngừa Bệnh Tay Chân Miệng
Để bảo vệ trẻ khỏi bệnh tay chân miệng, bố mẹ cần:
-
Rửa tay thường xuyên cho trẻ và người chăm sóc bằng xà phòng.
-
Vệ sinh đồ chơi, bề mặt tiếp xúc thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn.
-
Tránh để trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc môi trường đông đúc trong mùa dịch (tháng 3-5 và 9-12).
-
Đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ như sốt, phát ban, loét miệng.
Kết Luận
Bệnh tay chân miệng ở trẻ em có thể diễn biến khó lường, đặc biệt khi nhiễm chủng virus EV71. Bố mẹ cần nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm như sốt cao không hạ, giật mình, quấy khóc dai dẳng, run chi hoặc khó thở để đưa trẻ nhập viện kịp thời. Việc chăm sóc đúng cách và phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ trong mùa dịch. Nếu bạn nghi ngờ trẻ có dấu hiệu bất thường, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
